Kom genieten van het levend verleden in het prachtig vernieuwde Clemensdomein

Het Clemensdomein met de Clemenskerk en de Lourdesgrot is al eeuwenlang een plek waar mensen naartoe komen om rust en inspiratie te vinden. Tegenwoordig kun je de betekenis van het Clemenspark weer volop zien, horen, ruiken, voelen en ervaren. Want sinds 2020 hebben tientallen vrijwilligers hard gewerkt. De kerk en het gebied eromheen is op een unieke manier in ere hersteld. Het is opnieuw een plek met veel betekenis geworden. Een groene, leerzame oase met volop verwijzingen naar de historie.

Pssst… Wist je dat het Clemensdomein in 2014 verkozen werd tot de meest spirituele plek van Nederland? 

Peter Kleuters was vanaf het begin een van die enthousiaste vrijwilligers die hier de schouders onder hebben gezet. Hij kan urenlang boeiend vertellen over deze plek die zo verweven is met zijn hele leven en dat van zijn (voor)ouders. “Hier werd mijn opa gedoopt en hier kwam mijn moeder naar de Lourdesgrot voor de Noveen toen ze ziek was. Hier was ik misdienaar en voerden we als kind kerstspelen op voor de bejaarden. Samen met al die andere vrijwilligers heb ik hiervan in de afgelopen jaren opnieuw een mooie plek gemaakt. Om van te genieten en om te leren over de historie en de natuur.”

Vol vuur vertelt Peter tijdens zijn rondleidingen over de eeuwenlange historie van deze plek. Moeiteloos volgt bij hem de ene historische anekdote op de andere. “Hier stroomt de beek door de vruchtbare landbouwgrond waarlangs al in de steentijd de Neanderthalers woonden. Op deze plek bij de beek kruisten in de Romeinse tijd twee belangrijke wegen. Daardoor was deze plek een belangrijke rustplaats voor Romeinse soldaten die op weg waren naar het strijdgebied langs de Rijn bij Xanten.” 

Waterdichte klei

“De beek hebben we trouwens te danken aan de Feldbissbreuk in de aardkorst, die vanuit Aken ons land binnenloopt. Water dat maar liefst 200 jaar op een natuurlijke manier door de grond gefilterd is, loopt vanuit bronnetjes iets verderop door deze beek richting de Rode Beek. In de Middeleeuwen woonden hier pottenbakkers. Die maakten van de klei langs deze beek waterdicht Brunssums/Schinvelds aardewerk. Dat was voor die tijd heel uniek. Zij bouwden hier rond het jaar 1000 ook een kerkje. Het diende eerst alleen als een soort gezamenlijke huiskamer. Pas in de loop van de eeuwen kreeg de Clemenskerk door diverse uitbreidingen en verbouwingen haar huidige vorm.” 

Het Clemenspark van nu was lange tijd in gebruik als kloostercomplex voor verschillende kloosterordes, waaronder de Benedictijnen, de Karmelieten en de Zusters van het Kostbaar Bloed. Een deel van het oorspronkelijke klooster werd later gebruikt als bejaardenhuis en daarna als asielzoekerscentrum. Uiteindelijk werden de kloostergebouwen gesloopt. De contouren van de gebouwen en enkele belangrijke plekken zijn in het prachtige ontwerp voor de herinrichting van het park zichtbaar gemaakt. Door de vorm van de cortenstalen profielen in de grond zie je bijvoorbeeld nog precies waar de grote kerk stond. Op de plek van het altaar staat nu een bank. 

Waterput met een inkijkje in het verleden

In de afgelopen jaren werd werkelijk iets moois gemaakt van de voormalige kloostertuinen en omgeving. Met moderne, kunstzinnige ontwerpen die absoluut recht doen aan de eeuwenoude elementen. Zoals de oude waterput die bij de werkzaamheden gevonden werd. Deze put lag op het kruispunt van wegen naar de kerkdorpen Brunssum, Merkelbeek, Bingelrade en Schinveld. Architect Ivo Rosbeek heeft voor die voormalige waterput een speciale deksel ontworpen, die ons een inkijkje geeft in de put. 

Die kloostertuin is weer net als vroeger ingedeeld volgens diverse thema’s. Je vindt er nu de levensboomgaard waarvan de verschillende bomen geadopteerd kunnen worden. De kloostertuin bestaat o.a. uit een groentetuin, een geneeskrachtig kruidentuin, een gedachtenistuin, een zintuigentuin en kindertuin. Neem gerust even de tijd om hier rond te kijken, want het Clemensdomein met Clemenspark is een bijzondere plek waar je heerlijk tot jezelf kan komen. 

Wandelen en fietsen

Meerdere wandel- en fietstochten van Visit Zuid-Limburg komen langs en door het Clemenspark. Wie bijvoorbeeld de Beekdaelenroute fietst, komt heel even - zo’n 750 meter - door dit unieke stukje Brunssum. Je fietst dan onder het IBA-kunstwerk door en komt vanzelf in de kloostertuin van het Clemenspark terecht. Stap dan zeker even van je fiets om eens rustig rond te kijken. Want dat is de moeite waard.

Op diverse plekken in het park staan informatieborden met QR-codes. Hiermee kun je uitleg, achtergrondinformatie en zelfs video’s vinden over deze unieke plek en zijn betekenis door de eeuwen heen. 

Pssst… wist je dat je met de QR-code naast de kerkdeur zelfs online het interieur van de kerk kunt bekijken?

Verschillende wandelroutes voeren langs en over het Clemenspark. Zoals het ‘Ommetje om Oud-Merkelbeek’ en ‘Rondje Clemensdomein’. Je kunt de routebeschrijvingen ophalen bij het Bezoekerspaviljoen op het Clemensdomein of bij Buro Brunssum aan de Kerkstraat 3 in Brunssum. 

Pssst… Wist je dat je de wandelroute ‘Rondje Clemensdomein’ van Visit Zuid-Limburg kunt downloaden? Voor dit rondje van slechts 2,8 km wil je beslist graag je wandelschoenen aantrekken! De route is het hele jaar rond geopend. De route is ook geschikt voor mensen met rolstoelen en wandelwagens.

In de Visit Zuid-Limburg video-serie ‘Meet the Locals’ over het Clemenspark gaven Peter Kleuters en Jan Deckers alvast een kijkje in het park toen dit net opnieuw aangelegd was. Inmiddels is het groen prachtig uitgelopen en vormt het Clemenspark een oase waar jong en oud graag vertoeft. 

Je vindt het Clemensdomein aan de Groeneweg 2/4, 6441 LL Brunssum.